|
Stanisław Janke jest dziennikarzem, poetą i prozaikiem, tłumaczem, twórcą i historykiem literatury kaszubskiej. Urodził się 20 marca 1956 r. w Kościerzynie, pochodzi z leżącego nieopodal Lipusza. Od ponad 30 lat mieszka w Wejherowie i współtworzy pejzaż kulturalny tego miasta.
W latach 1979-2002 związany był zawodowo z miesięcznikiem „Pomerania”, najbardziej opiniotwórczym pismem ruchu kaszubsko-pomorskiego, ukazującym się niemal od półwiecza. Janke współpracował również jako dziennikarz z „Gazetą Gdańską”, tygodnikiem „Pielgrzym” i „Wieczorem Wybrzeża”. W 1993 r. był redaktorem naczelnym „Kuriera Wejherowskiego”. Od marca 1996 do marca 2010 redagował miesięcznik samorządowy gminy Wejherowo „Nasza Gmina”.
Jako poeta Janke zadebiutował w 1977 r. w „Pomeranii”. Do chwili obecnej opublikował siedem tomików poezji: „Ju nie jem motélnikem” (1983) „Żużónka jak mrzónka” (1984), „Kol kuńca wieku” (1990), „Do biôłégo rena (1994), Krôjczi pôjczi (1997), „Piesniodzejanié” (2003), „Pò mie swiata nie mdze (2007). Jego wiersze znalazły swoje miejsce w kilku antologiach poetyckich, ostatnio w „Podróży do Gdańska. Jubileuszowej antologii wierszy” (2009) opublikowanej przez wydawnictwo Maszoperia Literacka. Poezje Jankego tłumaczone były z kaszubskiego na język fiński, islandzki, rosyjski, włoski i dialekt piemoncki. Janke napisał również sztukę sceniczną „Roczëzna” (2006) oraz wodewil do muzyki Jerzego Łyska „Jak Kulombószów Krësztof Amerikę wëkrił”. Przygotował do druku antologie prozy kaszubskiej: „Kaszëbskô nôtëra” (2001), „Rost na kamiznie” (2008) i dramatów: „Domôcô bina. Dzewiãc dramów do jigrë” (2006). Jest ponadto twórcą scenariusza filmu dokumentalnego dla Telewizji Polskiej pt. „Morzem i ziemią malowane – o sztuce i folklorze Kaszub”.
Równie imponujący jest dorobek prozatorski Stanisława Jankego tworzony po polsku i kaszubsku. W 1988 r. opublikował powieść „Łiskawica”, trzy lata później opowiadanie „Psë”. Kolejne książki: „Żółty kamień” (1998), „Lelek” (2001), „Piękniewo” (2005), „Droga do Korony” (2008) ukazały się po polsku. Stanisław Janke, wspólnie z Edmundem Szczesiakiem, jest również współautorem zbioru reportaży „Kolce syberyjskiej róży” (1990) poświęconych przymusowym wywózkom mieszkańców Pomorza do ZSRR po zakończeniu II wojny światowej. Wraz z prof. Jerzym Trederem jest autorem tekstu do albumu „Wejherowo i Kalwaria Wejherowska” (1993). Zredagował publikacje R. Osowickiej: „Bedeker wejherowski” (2006) i „Leksykon wejherowski” (2008). Opublikował ponadto dwie biografie literackie: ks. dr. Leona Heykego „Poeta z kaszubskiej nocy” (1998) oraz kaszubskiego poety i sowizdrzała Hieronima Derdowskiego z Wiela zatytułowaną po prostu „Derdowski” (2002). Mnóstwo materiałów wydał pod kryptonimem: s.j., a wiele publikacji literackich i publicystycznych podpisuje: Jan Lipuski.
Stanisław Janke jest również tłumaczem. Jego dorobek translatorski obejmuje zbiór baśni kaszubskich Jana Patocka przetłumaczonych na polski „Straszydło w Czarnowskim Młynie” (1984), antologię „Ptak za uszami. Humor i satyra Kaszubów” (1992) oraz „Klechdy kaszubskie” (1996). Z polskiego na kaszubski przełożył dzieła Adama Mickiewicza: „Sonety krymskie” („Krimsczé sonetë” 1998), „Odę do młodości” („Òda do młodectwa” 1988) oraz publikowanego właśnie „Pana Tadeusza” („Pón Tadeùsz”).
Bogata oraz niezwykle zróżnicowana twórczość Stanisława Jankego wielokrotnie była doceniana i nagradzana. Z ważniejszych nagród warto wymienić: Medal Stolema przyznany w 1991 r. przez Klub Studentów „Pomorania” za pracę dziennikarską i twórczość literacką. W 1998 r. Rada Miasta Gdańska przyznała Jankemu pierwszą nagrodę w konkursie literackim za powieść „Żółty kamień”. W r. 2002 za zasługi dla promocji języka kaszubskiego otrzymał Medal Srebrna Tabakiera Abrahama przyznany przez Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Gdyni. W r. 2010 otrzymał Nagrodę Remusa przyznaną przez Zarząd Powiatu Wejherowskiego za „całokształt działalności literackiej i dziennikarskiej oraz szczególne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury”. Stanisław Janke jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Tomasz Żuroch-Piechowski Tekst ukazał się w przekładzie na język kaszubski Stanisława Jankego poematu Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” wydanym przez Wydawnictwo Maszoperia Literacka |
 |
 |
|
 |
 |
 |